Akademik Personelin Kitap Yazması ve Gelir Elde Etmesi

17/01/2004 00:00:00
Yazdır

Soru

Üniversitede yardımcı doçent veya öğretim elemanı kadrosunda çalışan kişiler yazdıkları kitaplarını yayın evleri ile anlaşarak çoğaltıp gelirinden elde edilecek kardan kişisel olarak faydalanabilme hakları var mıdır?

Cevap

2914 sayılı Kanunun 20'nci maddesinde; Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

2547 sayılı Kanunun 36'ncı maddesinde; devamlı statüde görev yapan profesör ve doçentlerin, özel kanunlarla belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başkaca herhangi bir iş göremezler, ek görev alamazlar, serbest meslek icra edemeyecekleri hükmüne yer verilmiştir. Ancak, burada yrd.doçentler için herhangi bir hükme yer verilmemiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 28 inci maddesinin birinci fıkrasında "Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz..." hükmü yer almaktadır. Türk Ticaret Kanununun 14 üncü maddesinde "Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir." hükmü bulunmaktadır. Ticaret Sicili Nizamnamesinin 14 üncü maddesinde "Türk Ticaret Kanununun 12 nci maddesinde tarif edilen ticarethane veya fabrikalar ile 13 üncü maddesinde tarif edilen ticari şekilde işletilen diğer müesseseler ticari işletmedir. Bir gelir sağlamayı hedef tutmayan veya devamlı olmayan faaliyetlerle Türk Ticaret Kanununun 17 nci maddesinde tarif edilen esnaf faaliyeti sınırlarını aşmayan faaliyetleri ticari işletme sayılmaz" denilmekte, Türk Ticaret Kanununun 17 nci maddesinde ise "İster gezici olsunlar, ister bir dükkanda veya bir sokağın muayyen yerlerinde sabit bulunsunlar, iktisadi faaliyeti nakdi sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan ve kazancı ancak geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan sanat ve ticaret sahipleri tacir değildirler" hükmü yer almaktadır.

Bu itibarla, yardımcı doçentlerden kitap vb. eserler yazarak telif ücreti alanların bu faaliyetleri nedeniyle her hangi bir ceza almaları mümkün değildir. Ayrıca bu faaliyetlerinden dolayı tacir veya esnaf sayılmaları da mümkün değildir. Ancak, kitabı sizin bastırıp ve çoğaltmanız sizin esnaf veya tacir olmanız sonucunu doğuracaktır. Bu nedenle, bu tür bir anlaşmayı en azından resmi düzlemde yapmanız halinde hakkınızda disiplin cezası uygulanması gerekmektedir.

ANKET
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri veya çerez politikamızı inceleyebilirsiniz.
Tamam