Öğretim yılına hazırlık ödeneği analık iznindeki öğretmene verilir mi?

Öğretim yılına hazırlık ödeneği 657 sayılı Kanunun ek 32. maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmünde, "Eğitim ve öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda görevli olup; fiilen öğretmenlik yapanlara (ilköğretim ve okul müdürleri ile yardımcıları, cezaevi okullarında çalışan öğretmenler, yönetici,eğitim uzmanı ve eğitim uzman yardımcıları dahil) her öğretim yılında bir defaya mahsus olmak üzere ve öğretim yılının başladığı ay içinde Milli Eğitim Bakanı tarafından belirlenecek tarihte Cumhurbaşkanınca belirlenecek miktarda, öğretim yılına hazırlık ödeneği ödenir.

Bu ödenek damga vergisi hariç diğer vergi ve kesintilere tabi tutulmaz." denilmektedir.

2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun K Cetvelinin IV Diğer Ödemeler başlıklı bölümünün 3. maddesinde ise, "657 sayılı Kanunun ek 32 nci maddesi uyarınca verilecek öğretim yılına hazırlık ödeneği; öğretim yılının başladığı aydan sonra ve birinci dönem ders yılının sonundan önce göreve başlayanlara %75'i, birinci dönem ders yılından sonra ve ikinci dönem ders yılının sona ermesinden önce göreve başlayanlara ise %50'si oranında yapılır." hükmü yer almaktadır.

Kamu görevlilerinin 2020 ve 2021 yıllarında yararlanacağı mali ve sosyal haklara ilişkin 2019/1 sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Mali ve Sosyal Haklar başlıklı bölümünün 11. maddesinde öğretim yılına hazırlık ödeneği tutarı 2020 yılı için 1.210 TL, 2021 yılı için ise 1.250 TL olarak belirlenmiştir.

Diğer taraftan analık izni Devlet Memurları Kanununun 104. maddesinde mazeret izinleri arasında sayılmıştır. Doğum yapan memurun yararlandığı bu izin genel olarak doğum öncesinde ve sonrasında toplam 16 hafta olarak kullanılmaktadır. Anılan maddenin G fıkrasında, yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç mali haklar ile sosyal yardımlara dokunulmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Milli Eğitim Bakanlığı resmi internet sitesinin sıkça sorulan sorular bölümünde "Öğretim yılına hazırlık ödeneğinden faydalanma şartlarından biride fiilen öğretmenlik yapma şartıdır. Doğum izninde bulunan bir öğretmen eğitime hazırlık ödeneğinden faydalanamamaktadır. Ancak, göreve başladığı tarihe göre bu ödenekten % lik dilime göre faydalanabilir. Bu ödeme; öğretim yılının başladığı aydan sonra ve birinci dönem ders yılının sonundan önce göreve başlayanlara %75'i, birinci dönem ders yılından sonra ve ikinci dönem ders yılının sona ermesinden önce göreve başlayanlar ise %50'si oranında yapılır." ifadelerine yer verilmiştir. Bu görüş çerçevesinde, ödemenin yapıldığı dönemde doğum izninde olan personele ödeme yapılmayacak, birinci dönem içinde göreve başlaması halinde ödeneğin yüzde 75'i ödenecektir. Bakanlığın bu görüşünün 657 sayılı Kanunun ek 32 ve 104. maddeleri çerçevesinde; ödeneğin fiilen öğretmenlik yapanlara ödenmesi gerektiği, izin süresince görevin fiilen yerine getirilmediği, yıllık izin ve mazeret izinlerinde fiili çalışmaya bağlı ödemelerin kesilmesi gerektiği yaklaşımına dayandığı anlaşılıyor.

Ancak, ek 32. maddenin kurgusundan "fiilen öğretmenlik yapanlara" ibaresinden sonra gelen parantez içi (ilköğretim ve okul müdürleri ile yardımcıları, cezaevi okullarında çalışan öğretmenler, yönetici, eğitim uzmanı ve eğitim uzman yardımcıları dahil)" ibareleri dikkate alındığında ödenek alamayacakların EÖH sınıfında öğretmen kadrosunda bulunmakla birlikte görevlendirmeler sebebiyle fiilen öğretmenlik yapmayan kişiler olduğu anlaşılmaktadır.

Bakanlığın yaklaşımının doğru olduğunun kabul edilmesi halinde idari izin döneminde fiilen öğretmenlik yapamayanlara da bu ödeneğin verilmemesi gerekecektir. 2020/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde yer alan, "İdari izinli sayılanlar bu sürede görevlerini fiilen yerine getirmiş sayılacak; bunların mali ve sosyal hak ve yardımları ile diğer özlük hakları saklı kalacaktır." ifadelerinin aylık ödemelerini kapsadığı, kanunda fiilen öğretmenlik yapma şartı arandığı için idari izindeki öğretmenlere Genelge hükmüne dayalı olarak öğretim yılına hazırlık ödeneğinin verilemeyeceği gibi bir sonuç çıkacaktır. Ancak idari izin dönemindeki öğretmenlere bu ödemenin yapılması karşısında Bakanlığın görüşünü değiştirmesi ve öğretim yılına hazırlık ödeneğinin diğer öğretmenlerle eşzamanlı olarak doğum iznindeki öğretmenlere de ödenmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.