Sağlık personelinin istifa yasağı üniversite sağlık personelini de kapsar mı?

Devlet Memurları Kanununun 20. maddesine göre memurların kanunda yazılı esaslara göre çekilme-istifa hakkı bulunmaktadır. Kanunun 94. maddesinde ise çekilme hakkınının kullanılmasında uyulması gereken esaslar gösterilmiştir. Söz konusu maddede, "Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.

Çekilmek istiyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.

Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi değildirler." hükümleri yer almaktadır. Kanunun 95. maddesinde ise, "Çekilen Devlet memurlarından devir ve teslim ile yükümlü olanlar, bu işlemlerin sonuna kadar görevlerini bırakamazlar. Hizmet icaplarına göre devir ve teslim işlemleri için gerekli süreler, yönetmelikte belirtilir." denilmektedir.

Sağlık Bakanlığının 27.10.2020 tarihli ve 3137 sayılı yazısında, "Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatında görevli bütün personelin;
1- Her ne sebeple olursa olsun bu süreçte görevinden çekilme (istifa) talebinde bulunan personelin mezkur talebi kabul edilmeyecektir." denilmektedir. İstifaya ilişkin bu husus Sağlık Bakanlığı kadro ve pozisyonlarındaki personeli kapsamakta olup, üniversite personeli bu kapsamda değildir.

Belirtmek istediğimiz başka bir husus çekilme hakkı Devlet memurları için mevcut olup, 4/B kapsamındaki sözleşmeli personel için istifa veya çekilme söz konusu değildir. Bu personelin sözleşmeyi tek taraflı fesih hakkı vardır.

Diğer taraftan kanunla tanınmış bir hak ancak kanunla kısıtlanabilir. Çekilme de yasal bir hak olup bu hak yine kanunla kısıtlanabilir. Nitekim 657 sayılı Kanunun 96. maddesinde olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurlarının, çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamayacakları hüküm altına alınmıştır. Halihazırda olağanüstü hal yok, sıkıyönetim artık söz konusu değil, savaş hali de bulunumuyor. Mevzuatımızda genel hayata müessir afetlerin neler olduğu ise 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunda sayılmıştır. Kanunun 1. maddesinde genel hayata müessir afetler olarak, "Deprem (Yer sarsıntısı), yangın, su baskını, yer kayması, kaya dus,mesi, c,ıg, tasman ve benzeri afetler" sayılmış salgın hastalıklar kapsama alınmamıştır.

Peki Sağlık Bakanlığının söz konusu yazısında ifade edilen nedir? 657 sayılı Kanunun yukarıda yer verilen 94. maddesine göre çekilme talebinde bulunan memur hemen görevini bırakamamakta, çekilme isteğinin kabul edilmesini veya yerine birinin atanıp göreve başlamasını beklemesi gerekmekte, bir ay içinde yerine bir vekil atanmadığı takdirde amirine haber vererek görevi bırakabilmektedir. Bu durumda memur usulüne uygun olarak çekilmiş kabul edilmektedir. Madde hükmünde çekilme isteği kabul edilmediği takdirde ne zaman görevin bırakılacağı açık olmamakla birlikte 96. madde hükmü ile birlikte değerlendirildiğinde istifanın kabulünün de bir ay kaydına tabi olduğu sonucu çıkmaktadır. Aksi bir yorum sadece olağanüstü haller için öngörülen görevin çekilme isteği kabul edilene kadar devam etmesi koşulunun olağan dönemlerde de uygulanması anlamına gelecektir.

Görüldüğü üzere Sağlık Bakanlığının istifayı yasaklama gibi bir niyeti bulunmamakta olup, sadece çekilme talebini bir ay bekletebilecektir. Bu durum içinde bulunduğumuz salgın hastalık sürecinde gerekli bir adımdır. Bir aylık süre geçtikten sonra talep kabul edilmese bile memur görevini bırakabilecektir. Memur çekilme talebinin kabulünü beklemeksizin görevi bırakır veya hiç talepte bulunmadan görevi terkederse ve bu terk kesintisiz on gün sürerse çekilmiş sayılacaktır. Usulüne uygun çekilme ile çekilmiş sayılma arasındaki fark ise 97. madde hükmünde açıklanmış olup, yeniden memuriyete atanma halinde çekilmiş sayılanlar bir yıl beklemek zorundayken usulüne uygun çekilenler altı ay beklemek zorundadır.

Sözleşmeli statüde görev yapan Bakanlık personeli için ise istifa hakkı söz konusu olmayıp, bu personel sözleşmeyi tek taraflı feshedebilecektir. Bunun yaptırımı ise bir yıl geçmedikçe yeniden sözleşmeli personel atanmanın mümkün olmamasıdır.

Sonuç olarak, kanunla tanınmış bir hakkın kullanılmasının idari bir tasarrufla ortadan kaldırılamayacağını, Sağlık Bakanlığının yukarıda yer verilen yazısında yer verilen hususların Bakanlık personelini kapsadığını, üniversiteler veya diğer kurumlardaki personelin bu kapsama girmediğini değerlendirmekteyiz.