31/05/2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunun da sigortalılara hastalanmaları halinde sağlanan haklar 16 madde ile
düzenlenmiştir. Anılan 16 maddesinin "Hastalık ve analık sigortasından
sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik
süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir." hükmü ve 18
inci maddesinin 17/4/2008b tarih ve 5754 sayılı Kanunun 11inci maddesi değişik
(b) bendinde yer alan "4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların
hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı
tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş
olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her
gün için," geçici iş göremezlik ödeneği verilir. hükmü uyarınca
geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Söz konusu hüküm uyarınca geçici iş göremezlik ödeneği üçüncü gününden başlamak
üzere her gün için ödenmektedir.
Diğer taraftan; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4 üncü maddesinin ( B)
bendinde "Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan
önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği
için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek
bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine
Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar
Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi
sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. (36 ncı maddenin II - Teknik Hizmetler
Sınıfında belirtilen görevlerde yukarıdaki fıkra uyarınca çalıştırılanlar için,
işin geçici şartı aranmaz.)
Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını
değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların; Millî Eğitim Bakanlığında norm
kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla
kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu
avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, (....)(1) kadrolu
istihdamın mümkün olamadığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp Müessesesi
uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul
Belediyesi Konservatuvarı sanatçılarının; bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde
ve dış kuruluşlarda belirli bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu
hallerde sözleşme ile istihdamları caizdir.
Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek
ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak
izinler ve bu hususlara ilişkin esas ve usûller Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır."
hükmü yer almaktadır.
Mezkur Maddenin ikinci fıkrası hükmü uyarınca 06.06.1978 Tarih ve 7/15754
Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kararlaştırılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına
İlişkin Esaslar
28.6.1978 tarih ve 16330 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Mezkur Esasların 10 uncu maddesinde "Resmi tabip raporu ile kanıtlanan
hastalıklar için yılda 30 günü geçmemek üzere ücretli hastalık izni verilebilir.
Hastalık sebebiyle, Sosyal Sigortalar Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik
tazminatı ilgilinin ücretinden düşülür." hükmü yer almaktadır.
7/15754 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kararlaştırılan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına
İlişkin Esasların 10 uncu maddesi hükmü uyarınca 30 güne kadar raporlu olan
sözleşmeli personelin ücretinden "ödenen geçici iş göremezlik tazminatı"
düşülmektedir. 1 ay raporlu olan sözleşmeli personel geçici iş göremezlik ödeneği
ile birlikte tam ücret almaktadır. 1 aydan sonra ise ilgili mevzuat uyarınca
hak ediyor ise yalnız geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 10 uncu maddesinde yer
alan "ödenen geçici iş göremezlik tazminatı" ibaresinin 5510 sayılı
Kanunda düzenlenen "geçici iş görmezlik ödeneği" olarak alınması gerekmektedir.
Yukarda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda;
1- SGK sigortalılara geçici iş görmezlik ödeneğini üçüncü gününden başlamak
üzere her gün için ödenmektedir.
2- Sigortalı olarak istihdam edilen 4/B li sözleşmeli personelde 5510 sayılı
Kanun uyarınca hak ederse geçici iş görmezlik ödeneğini alabilecektir.
3- Hastalığı sebebiyle 2 gün rapor verilen sigortalıya SGK geçici iş görmezlik
ödeneği vermemektedir. Bu durumda mevzuata aykırı bir husus bulunmadığı değerlendirilmektedir.
4- Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 10 uncu maddesi hükmü
uyarınca 2 gün rapor verilen sözleşmeli personelin bu süre için geçici iş görmezlik
ödeneği ödenmemesi sebebiyle ücretinden kesinti yapılmaksızın ödenmesi gerekmektedir.
31/05/2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunun hükümleri
Hastalık ve analık hali
MADDE 15- (Değişik: 17/4/2008-5754/9 md.)
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalının,
iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğine neden olan rahatsızlıklar,
hastalık halidir.
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı
kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından
dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı
olmayan eşinin gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk
sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süreye kadar olan
gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük halleri analık hali
kabul edilir.
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sağlanan haklar
(1)
MADDE 16- (Değişik: 17/4/2008-5754/10 md.)
İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği
verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine,
gelir bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine
bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik
ödeneği verilir.
Analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum
yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılardan; kendi çalışmalarından dolayı
gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan
eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum
Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme
ödeneği verilir.
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı
erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının;
a) (a) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120
gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
b) (b) bendi kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120
gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi
dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması,
şarttır.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan 9 uncu maddeye göre sigortalılığı
sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üçyüz gün içinde çocukları doğarsa,
sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı
erkek, doğum tarihinden önceki onbeş ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması
şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırılır.
Geçici iş göremezlik ödeneği
MADDE 18- Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat
raporu alınmış olması şartıyla;
a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya
her gün için,
b) (Değişik: 17/4/2008-5754/11 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların
hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı
tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş
olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün
için,
c) (Değişik: 17/4/2008-5754/11 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar ile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı
alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki
bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması
şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik
halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek
çalışmadığı her gün için, d) (Değişik: 17/4/2008-5754/11 md.) 4 üncü maddenin
birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar ile aynı
bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının
isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde,
doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için,
geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/11 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının
(b) bendine göre sigortalı sayılanlara iş kazası veya meslek hastalığı ya da
analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği, genel sağlık sigortası dahil prim
ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi
süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu
aldıkları sürede ödenir. Ancak bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre
doğum öncesi ve doğum sonrası çalışmadığı sürelerde geçici iş göremezlik ödeneğinin
ödenebilmesi için yatarak tedavi şartı aranmaz.
(Değişik üçüncü fıkra: 17/4/2008-5754/11 md.) İş kazası, meslek hastalığı, hastalık
ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği,
yatarak tedavilerde 17 nci maddeye göre hesaplanacak günlük kazancının yarısı,
ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir.
Sigorta prim ve ödeneklerinin hesabına esas tutulacak günlük kazançların alt
sınırında meydana gelecek değişikliklerde, yeniden tespit edilen alt sınırın
altında bir günlük kazanç üzerinden ödenek almakta bulunanların veya almaya
hak kazanmış veya kazanacak olanların bu ödenekleri, günlük kazançlarının alt
sınırındaki değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak değiştirilmiş
günlük kazançların alt sınırına göre ödenir.
Bir sigortalıda iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinden
birkaçı birleşirse, geçici iş göremezlik ödeneklerinden en yükseği verilir.
Geçici iş göremezlik ödenekleri, toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile kamu
idarelerinin işverenleri tarafından Kurumca belirlenen usûl ve esaslara göre
Kurum adına sigortalılara ödenerek, daha sonra Kurum ile mahsuplaşmak suretiyle
tahsil edilebilir.
Geçici iş göremezlik ödeneklerinin ödeme zamanı ile bu maddenin uygulanmasına
ilişkin diğer usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Yazdır