Yetim aylığı alan çocuğun aylığı, öğrencilik süresince kesilir mi?

Devlet memuru olan anne veya babası vefat edenlerin eşine veya çocuklarına bağlanan aylık oranları şu şekildedir.

Vefat edenin almakta olduğu emekli aylığının;

Eşler (Dul karı veya koca) % 50 si

Yetim çocuğu bulunmayan dul eş % 75 i

Eş ve bir yetimde, dul eşe % 60, yetime % 30

Eş ve iki yetimde, dul eş % 50, yetimler % 25 er,

Yalnızca tek yetim çocuk olursa % 50,

Yalnızca iki yetim çocuk olursa % 40 ardan % 80,

Gibi, vefat edenin emekli aylıklarından daha az bir aylık ödenme sistemi bulunmaktadır.

Şayet vefat eden kişi, alt sınır aylığı üzerinden emekli aylığı alıyorsa (Bugün için alt sınır aylık tutarı 1.118 TL. dir), bu alt sınır aylık tutarı üzerinden yapılan azaltma sonucunda;

Dul ve yetim sayısı 1 kişi ise, yani bir dul eş veya yalnızca bir yetim çocuk 895 TL.

Dul ve yetim sayısı 2 kişi ise, yani bir dul eş ve bir yetim veya iki yetim çocuk olursa toplam 1.007 TL.

Dul ve yetim sayısı 3 ve daha fazla ise toplam 1.118 TL.

Aylık almaktadırlar.

Vefat edenin aylık tutarı 1.118 TL.den fazla ise dul ve yetim oranına gore azaltılmış aylıkları almaktadırlar.

Sadece öğrenci olan yetim çocuklara; öğrencilikleri süresince vefat edenin almakta olduğu aylık tutarı kadar ödeme yapılıp, öğrencilikleri sona erdiğinde kendi aylık oranlarına dönüştürülmesi yapılalabilir mi?

Konuyu Anayasamızda yer alan hükümler çerçevesinde değerlendirmekteyiz.

Anayasamızın

1- II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi başlıklı 42 nci maddesi;

“Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz.

Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir.

Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre,

Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.

Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz.

İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır.

Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir.

Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır.

Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve inceleme ile ilgili faaliyetler yürütülür. Bu faaliyetler her ne suretle olursa olsun engellenemez.

Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak

okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tabi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası andlaşma hükümleri saklıdır.

2- X. Sosyal güvenlik hakları başlıklı 60 ve 61 inci madadeleri;

“A. Sosyal güvenlik hakkı

Madde 60 – Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir.

Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.

B. Sosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması gerekenler:

Madde 61 – Devlet harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malül ve gazileri korur ve toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar.

Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır.

Yaşlılar, Devletçe korunur, Yaşlılara Devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklar kanunla düzenlenir.

Devlet, korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri alır.

Bu amaçlarla gerekli teşkilat ve tesisleri kurar veya kurdurur.”

Bu hükümlerde, eğitim ve öğretim hakkının engellenemeyeceği, Devletin sosyal güvenlik konusunda gerekli tedbirleri alacağı ve Devletin maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapacağı ve durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alacağı belirtilmiştir.

Anayasamızın açık hükmü çerçevesinde; Devletimiz her ne kadar yetim çocukları öğrenimleri süresince yetim aylıklarından mahrum bırakmamışsa, bu aylık tutarlarının da vefat eden Devlet memurunun aylık tutarı kadar (ayrıca yetim aylığı alan çocuk İŞÇİ veya ESNAF çocuğu ise, bunların almakta oldukları aylık tutarı kadar) aylık almaları sağlanabilir. Öğrenciliklerinin bitiminde ise kendi aylık oranlarına dönüştürülmesi sağlanabilir.

Bu hususu bu şekilde değerlendirme yapmak suretiyle açıklamamızın doğru ve hakkaniyetli bir yaklaşım olacağını ve de özellikle en az aylıktan yetim aylığı alan yetim çocukların öğrenimleri süresince maddi sıkıntıdan kurtaracaklarını söyleyebiliriz.