İşe normal statüde giren ama sonradan engelli olan nasıl emekli olur?

Sorularınızı değerlendirmemizden evvel kısa açıklamalarımız;

Devlet memurları sosyal güvenlikleri bakımından ikiye ayrılmaktadırlar.

Birincisi; 2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmeti olanların sosyal güvenliklerinde 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kuralları uygulanır.

İkincisi; 2008 yılı Ekim ayından sonra memurluk hizmeti olanların sosyal güvenliklerinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kuralları uygulanır.

2008 yılı Ekim ayından önce memurluğa başlamanız sebebiyle sizin hakkınızda uygulanacak olan 5434 sayılı Kanun kuralları bağlamında durumunuzu değerlendirmekteyiz.

5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükmündeki kurallar ile 2008 yılı Ekim ayından önce memur olanlardan memurluğa başladıktan sonra engellilik durumları ortaya çıkanların erken emekli olabilmeleri için;

1- Çalışma gücü kayıp oranı % 50 ila % 59 arasında olanların, en az 5760 (16 YIL),

2- Çalışma gücü kayıp oranı 40 ila % 49 arasında olanların ise, en az 6480 (18 YIL),

gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

Ayrıca, 2008 yılı Ekim ayından önce memur olanlardan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca malul olduğu, yani görevini yapmasına engel bir malullüğünün tespiti durumunda 10 yıl hizmeti olanlara da malul aylığı bağlanabilmektedir.

Memurlar için uygulanan sosyal güvenlik haklarının kullanılmasında memur için bir kısıtlama bulunmaz. Memur emeklilik koşullarını taşımak kaydıyla isterse engelli, isterse malul, isterse normal emeklilik haklarını kullanabilir.

Bu bağlamda sorularınıza karşılık değerlendirmelerimiz:

İlk işe giriş tarihi (normal memur statüsü ile) 2005 yılı eylül olan, ve o günden beri sürekli 399'a 2 sayılı cetvele tabii çalışan (bugün itibarı ile 11 buçuk yıl Emekli Sandığına tabi primi bulunan) sözleşmeli erkek personel için;

Soru 1- Sonradan engelliliği tespit edilen (örneğin %40) birisi için, yukarda belirtilen hizmet süresinden sonra engelliliğe başvurdu ve kabul oldu diyelim, sonrasında isteğe bağlı sigortaya başvurursa emekli olmak için tamamlaması gereken 25 yıl artı yaş bekleme şartı, yaş beklemeksizin 18 yıla düşer mi?

Çevap 1- Sonradan engellilik durumu % 40 olarak tespit edilen memur için 18 yıl hizmetinin olması gerekir. Memur olarak çalışırken engelliliğe başvurduğunda yaşlılık aylığı bağlanır. Şayet aylık bağlanmadan 11 yıl hizmetten sonra görevinizden ayrılırsanız isteğe bağlı sigortalılığınız olur. Ancak bu sigortalılığınızda 25 yıl + yaşı beklemeniz gerekir. Yani isteğe bağlı sigortanızda yaş beklemeden 18 yıla düşmeyeceğini değerlendirmekteyiz.

Soru 2- Tam tersi olarak isteğe bağlı emekliliğe başvurduktan sonra engelliliğe başvurursa 25 yıl şartı sonradan 18'e düşer mi?

Cevap 2- İsteğe bağlı emekliliğe başvurduktan sonra engelliliğe başvurunun kabul edilmeyeceğini değerlendirmekteyiz. Engelliliğe başvuru yapabilmek için memur olarak çalışma kuralı bulunmaktadır, memur olarak çalışma olmadan engelliliğe başvurunun da kabul edilmeyeceğini değerlendiriyoruz.

Soru 3- Engelli raporu için her sene kontrol muayeneleri istenirse olası sonuçlar neler olabilir?

Cevap 3- Eski memurlar için kontrol muayenesi bulunmuyor, Dolayısıyla engelli olarak yaşlılık aylığı bağlanan memur için kontrol muayenesi olmamaktadır.

Soru 4- 6 aylık başvuru süresini geçirme, primleri düzenli ödeyememe gibi durumlarda Emekli Sandığı kabul etmesek de "toptan ödeme" ye zorlayabilir mi, sonrasında "ihya" yapılabilir mi, şartları nedir?

Cevap 5- 2008 yılı Ekim ayından önce memurluğa başlamış olanların isteğe bağlı sigortalılığında 6 ayluk başvuru süresi vardır, primlerin süresi içerisinde yatırılması vardır. İhya bulunmamaktadır. Süresi içinde yatırılmazsa isteğe bağlı sigortalılık düşeceğini değerlendirmekteyiz.

Soru 5- İsteğe bağlı hakkını bir kez kaybeden tekrar isteğe bağlıya başvuramaz mı?

Cevap 5- İsteğe bağlılıkta memurluktan ayrıldıktan sonra 6 ay içerisinde başvuru şartı vardır. Bu süreyi kaçıran memur tekrar isteğe bağlıya başvuruda bulunamayacağını değerlendiriyoruz.

Soru 6- Emekli Sandığı iştirakçileri için isteğe bağlı emeklilik için "Türkiye'de ikamet ediyor olmak" şartı yokmuş, doğru mudur?

Cevap 6- Ülkemiz ile anlaşması olan Ülkelerde bulunanlar isteğe bağlı emekliliğe müracaat edebilir. Yani görevinden ayrılmış memur 6 ay içerisinde isteğe bağlı emekliliğe başvuru yapmış ve yurtdışına gitmiş. Yurtdışındaki ülke ile Ülkemiz arasında bir sözleşme var ise isteğe bağlılığı devam ettirebileceğini değerlendiriyoruz. Almanya gibi ülkelerle sözleşme olduğundan burada ikamet eden memur isteğe bağlı emekliliğini devam ettirebileceğini değerlendiriyoruz.