Yargıda sürelerin durması, idarenin başvuruma cevap verme süresini etkiler mi?

Koronavirüs salgını genel hayatı etkilediği gibi yargılama süreçlerini de olumsuz etkilemiştir. Karantina uygulamaları, sokağa çıkma yasakları, seyahat yasakları, mahkemelerde işlerin durması, personelin idari izinli olması gibi sebeplerle vatandaşların yargı mercilerindeki işlemlerinin aksamaması ve hak kayıplarına yol açılmaması bakımından yargıda süreler 7226 sayılı Kanunla durdurulmuştur.

25 Mart 2020 tarihli ve 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1. maddesinde "Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla;

a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikayet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dahil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/3/2020 (bu tarih dahil) tarihinden,

....

itibaren 30/4/2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilir ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilir. Bu kararlar Resmi Gazete'de yayımlanır." denilmektedir.

Durma süresi 30 Nisan 2020 tarihli ve 31114 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2480 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1 Mayıs 2020 tarihinden 15 Haziran 2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanununun 10. maddesine göre, ilgililer haklarında idari davaya konu olabilcek bir işilem veya eylemin yapılması için ilgili idarelere başvurabilmekte, 60 gün içerisinde başvuruya cevap verilmez ise istem reddedilmiş sayılmaktadır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilmektedir.

Kanunun 11. maddesine göre ise ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilmekte, bu başvuru, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurmakta, altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılmaktadır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlamakta ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılmaktadır.

Soruda yer verilen başvuru tarihinden hareket edecek olursak, 20 Nisan 2020 tarihinde idareye yapılan başvuru karşısında zımni red sayılabilmesi için geçmesi gereken 60 günlük süre normal şartlarda 19 Haziran 2020 tarihinde dolmaktadır. Ancak 60 günlük sürenin başlangıç tarihi olan 21 Nisan itibarıyla süreler durmuş olduğundan, Cumhurbaşkanı kararı ile yapılan uzatma sonrasında ise durmuş olan süreler 16 Haziran 2020 tarihinden itibaren işlemeye başlayacağından mevcut durumda idarenin 60 günlük cevap verme süresi 16 Haziran 2020 tarihinde başlayacak ve 15 Ağustos 2020 tarihine kadar devam edecektir. 15 Ağustosa kadar başvuruya cevap verilmemesi durumunda 16 Ağustos 2020 tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi başlayacaktır.

Diğer taraftan bu süreçte idare tarafından başvurunun cevaplandırılması ve bu cevaba karşı mahkemeye gitmenin gerekli görülmesi halinde ise dava açma süresi verilen cevabın tebliğini izleyen günden itibaren başlayacaktır.