Merkezi Sınava Girmeyen Geçici İşçiler Daimi İşçi Kadrosuna Atanabilir mi?

Daimi işçi alımları "Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği"ne göre yürütülmektedir. bu yönetmelik, 18.5.1983 tarih ve 83/6750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararın ile 20.7.1983 tarih ve 18110 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur.

Bu Yönetmeliğe 2/2/1999 tarih ve 99/12378 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eklenen ve 4/6/2002 tarih ve 2002/4613 sayılı Bakanlar kurulu kararı ile değiştirilen ek 1 inci maddesinde "Bu Yönetmelik kapsamında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarına daimi işçi olarak alınacaklarda, kamu personeli için yaptırılan merkezi sınavla aynı veya farklı tarihlerde ve en fazla yılda bir, en geç dört yılda bir olmak üzere Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün koordinatörlüğünde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına yaptırılacak merkezi yazılı sınava katılarak başarılı olduklarına dair belgeye sahip olmaları şartı aranır. Merkezi sınava Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne iş için başvurmuş olanlar katılabilir. Sınav sonuçları bir sonraki merkezi sınav sonuçlarının Kuruma bildirildiği tarihe kadar geçerlidir. Merkezi sınavda başarılı olmak daimi işçi kadrosuna alınmada tek başına bir hak teşkil etmez.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yürürlükteki mevzuata uygun olarak atama iznini almalarını müteakip, daimi kadrolarına ilk defa alacakları işçilerin sayı ve niteliklerini Türkiye İş Kurumuna bildirmeleri üzerine Kurum, başvuruları talebe uygun olanlar arasından başarı sırasına göre talep miktarının iki katına kadar adayın isimlerini ve adreslerini içeren listeyi, sınava çağırılmaları için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gönderir. İlgili kamu kurum ve kuruluşu, sınavda başarılı olup, atamaları yapılanlar ve yapılmayanlar ile başarısız olanların listesini Kuruma iletir.
Yeterli sayıda gönderme yapılmış işgücü ihtiyacı için ikinci kez gönderme yapılması istenemez ve yeniden işgücü talebinde bulunulamaz.
Merkezi sınavla ilgili usul ve esaslar Devlet Personel Başkanlığı, İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü ile Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir.
Yönetmeliğin bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz." denilmektedir.

Bu düzenleme ile kamu kurum ve kuruluşlarının daimi işçi kadrolarında istihdam edilecek personelin merkezi sınava girip başarılı olanlar arasından başarı sırasına göre karşılanması öngörülmektedir.

Anılan yönetmeliğe tabii kurumlar kapsam başlıklı 2 nci maddede bütün kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayacak şekilde "Bu Yönetmelik, genel ve katma bütçeli daireler, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan fonlar, kefalet sandıkları, sosyal güvenlik kuruluşları, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlar, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler, özelleştirme programına alınmış kamu payı ağırlıklı kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile müesseseleri, özel bütçeli kuruluşlar, özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan kamu banka ve kuruluşları ile bunlara bağlı işyerlerinin ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının daimi kadrolarına ilk defa işçi olarak alınacaklar ile geçici, mevsimlik ve muayyen süreli işlerde çalışıp daimi kadrolara geçirilecek işçi alımını kapsar." düzenlenmiştir.

Diğer taraftan, 12 nci maddesinde sınavsız işe alınmada istisnalar şu şekilde sıralanmıştır:
"a) Askerlik veya kanuni bir görev nedeniyle işten ayrılan işçilerden bu görevin sona ermesinden başlıyarak iki ay içinde işe girmek için başvuranlar,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca 1475 sayılı İş Kanununun 24 üncü maddesine göre çıkarma tarihinden itibaren 6 ay içinde işe almalarda,
c) Kamu kurum ve kuruluşları adına mecburi hizmetle yükümlü olanlar,
d) (Değişik: 4/6/2002-2002/4613 K.) Kurum kanalıyla işe alınmış olmaları kaydıyla hizmet akitleri askıya alınmış olan ve aynı kapsam ve statüde işe başlatılacak bulunan mevsimlik işçiler, geçici ve muayyen süreli işlerde çalışan işçiler.
Bu maddenin uygulanmasında işveren tarafından Kuruma talep vermeye gerek yoktur. (Değişik cümle: 4/6/2002-2002/4613 K.) Ancak, bu madde kapsamında içşi alımının aynı kamu kurum ve kuruluşuna yapılması ve alınan işçilerin isimlerinin 15 gün içinde Kuruma yazılı olarak bildirilmesi zorunludur."

Anılan yönetmeliğin yer verilmeyen hükümlerinin incelenmesinden TPAO anılan Yönetmelik kapsamında olmasında şüphe olmadığı, ek ve istisna hükümlerinin incelenmesi neticesinde ise belediyede geçici işçi olarak kısa bir süre çalışıp ayrılanların merkezi sınava tabii olmayacakları ile puan durumuna bakılmaksızın kurumlara gönderilmelerine ilişkin bir hükme rastlanılmamıştır. Bu tür bir uygulamanın mevzuata uygun olmadığı değerlendirilmektedir.