Staj süreleri hangi halde emeklilikte değerlendirilir?

Soru

Bazı internet sitelerinde şu şekilde haberler yer almaktadır:

"Emeklilikte stajyer dönemi yasası hükümet tarafından kabul edildi. Çalışanların meslek Lisesi stajlarını yaptıkları süre içinde kaydedilen gün sayıları daha önceden hükümet tarafından kabul görmemişti, ancak yapılan görüşmeler sonrasında stajyerlik sigorta girişleri hükümetin yeni düzenlemesi ile birlikte kabul edildi.".

Bu haberin doğru olduğu ve bu konuya dair bir kanunun kabul edildiği belirtilmektedir. Bu haber doğru mudur?

Cevap

Stajyer öğrencilik yapanlar, staj sürelerinin emeklilikte sayılmasını beklemektedirler. Sorunuz özelinde ve tüm bu kapsamda olan kişilerin öğrenmek istedikleri konuyu değerlendirmekteyiz.

Stajyer öğrencilerin mevzuatı 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile düzenlenmiştir. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim görenleri kapsamına almaktadır. "Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumları", mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren orta öğretim kurumları ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlarını ifade etmektedir.

3308 sayılı Kanun Madde 25 hükmü staj gören öğrencilerin sosyal güvenlik konusunu düzenlemiştir. Madde, staj öğrencilerinin iş kazaları ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri ile sosyal güvenlik konusunu belirlemiştir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerinde;

1- Stajyerlik döneminde iş kazası ve meslek hastalığı, yani kısa vadeli sigorta kolları üzerinden primleri Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmektedir.

2- Stajyerlik döneminde uzun vadeli sigorta kolları, yani malullük, yaşlılık, ölüm şeklinde bir prim kesilmediğinden stajyerlik süresi hizmet olarak kabul edilmemektedir.

3- 5510 sayılı Kanunda emeklilikte stajyerlik döneminin kabul edildiğine, staj sürelerinin borçlanılarak hizmet sayılmasında ve sigortalılık başlangıcı olarak alınacağına dair bir hüküm yer almamaktadır. Bir önceki yasama döneminde çıkan kanunlarda buna dair bir kanun hükmünün bulunmadığını söyleyebiliriz.

4- Doğum borçlanmalarında SGK.nın açıklamalarını yapmış olduğu genelgelerde, staj süresinin başlangıcından sonra yapılan doğumlarda doğum borçlanması yapılabilmektedir. İşte sadece bu halde, staj süresi doğum borçlanmalarında başlangıç kabul edilmektedir. Bu durum bir istisnadır.

Genel Değerlendirme;

Staj döneminde öğrenciler iş kazası ve meslek hastalığı ve hastalık hallerinde sigortalı sayılmaktadırlar. Ancak, emeklilik kısmında sigortalılık başlangıcı ve sigorta prim sürelerinde sayılmamaktadırlar. Kadınlar, doğum borçlanması için sigortalı olduğu tarihten sonraki doğumları borçlanabilmektedirler. SGK. Staj süresinde sigortalı sayıldıkları için staj sonrası doğumları borçlanma yapmaktadır.

Bu bağlamda;

1- Staj süresinde geçen ve SGK. primleri az olan bu sürelerin, hiçbir borçlanmaya ihtiyaç bulunmadan sigortalılık başlangıcı ve tüm sigorta kollarına tabi prim ödenmiş süre olarak kabul edilmesi yönünde bir düzenleme yapılması. (Örneğin, vekil öğretmenlik süresinde de ücretler az ödenmektedir, SGK. kesintileri de aldıkları ücretler üzerinden kesildiğinden daha az kesilmektedir, bu durum örnek alınabilir)

2- Staj sürelerinin başlangıcından bitimine kadar geçen süre için borçlanma sağlanılabilir. Borçlanma tutarlarının diğer borçlanmalara nazaran daha az olması sağlanabilir.

3- Staj sürelerinin hizmete dahil edilmesi (borçlanma sağlanarak veya borçlanma yapılmadan hizmet olarak alınması suretiyle) emeklilik hizmet, emeklilik yaş gruplarına etki edecektir.